ประชุมคณะทำงานด้านวิชาการ ทบทวน ศึกษา วิเคราะห์การใช้น้ำของพืชภาคการเกษตร ครั้งที่ 1/2569

🛰️ GISTDA เดินหน้าขยายผลโครงการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำภาคเกษตร ด้วยเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศข้อมูลดาวเทียม หนุนการบริหารจัดการน้ำฤดูแล้งอย่างยั่งยืน

จากผลการดำเนินโครงการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำภาคการเกษตร ด้วยเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ ในระยะที่1 สร้างรูปธรรมความสำเร็จ ในกลไกความร่วมมือด้วยพลังข้อมูล องค์ความรู้และเทคโนโลยี โดยกรมชลประทาน (ชป.) และ สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) ร่วมขับเคลื่อนยกระดับข้อมูลเชิงพื้นที่จากภาพถ่ายดาวเทียมสู่การใช้งานจริงในระดับพื้นที่และการบริหารจัดการน้ำของประเทศ

เมื่อพุธที่ 29 ตุลาคม 2568 สทอภ. ในฐานะหน่วยงานหลักและคณะทำงานหลัก ได้จัดประชุมคณะทำงานวิชาการ ครั้งที่ 1/2569 โดยมี นายปกรณ์ เพ็ชรประยูร ผู้อำนวยการสำนักประยุกต์และพัฒนาภูมิสารสนเทศ เป็นประธานการประชุม โดยมีหน่วยงานความร่วมมือภายใต้คณะทำงานทั้ง 3 ฝ่าย ได้ร่วมพิจารณาผลการดำเนินงานปีที่ผ่านมา และการขยายผลแผนงานปีงบประมาณ 2569 ตลอดจนแนวทางการเชื่อมโยงข้อมูลเพื่อสนับสนุนมาตรการรองรับฤดูแล้งของประเทศ ที่ประชุมมีมติเห็นชอบแผนการดำเนินงานปี 2569 ซึ่งมุ่งยกระดับแบบจำลองการประเมินการใช้น้ำของพืชให้ละเอียดระดับรายวัน พร้อมขยายผลสู่พืชเศรษฐกิจ 6 ชนิด ได้แก่ ข้าวโพด มันสำปะหลัง อ้อย มะม่วง มะพร้าว และลำไย และยังคงติดตามวิเคราะห์ข้อมูลอย่างต่อเนื่องในข้าวและทุเรียน รวมถึงการติดตั้งอุปกรณ์ตรวจวัดภาคสนาม Eddy Covariance เพิ่มเติม เพื่อสอบเทียบความถูกต้องของข้อมูลดาวเทียมในพื้นที่จริง

ผลความคืบหน้าในด้านการปฏิบัติเชิงพื้นที่ร่วมวิจัยสอบทานและขับเคลื่อนผลผลิตผลลัพธ์สู่พื้นที่จริงและกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่ โดย กรมชลประทานร่วมสนับสนุนเสนอพื้นที่นำร่องจำนวน 2 โครงการ/พื้นที่ ได้แก่ โครงการชลประทานพระนครศรีอยุธยา และโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาบางเลน เพื่อใช้ทดสอบความสอดคล้องของข้อมูลการส่งน้ำจริงกับค่าความต้องการใช้น้ำจากแบบจำลองของ สทอภ. ซึ่งที่ประชุมเห็นชอบให้เร่งวางแผนออกแบบกิจกรรมและจัดทำข้อมูลในพื้นที่ภายในต้นฤดูกาลเพาะปลูกนี้ ขณะที่ สทนช. ได้ขอความร่วมมือ สทอภ. ในการจัดทำ “แผนที่คาดการณ์พื้นที่เสี่ยงขาดแคลนน้ำภาคการเกษตร” รายเดือนล่วงหน้า 6 เดือน เพื่อใช้เป็นเครื่องมือบริหารจัดการน้ำภายใต้มาตรการฤดูแล้งปี 2568/69 โดยมีเป้าหมายให้ข้อมูลจากดาวเทียมสนับสนุนการแจ้งเตือน การวางแผนจัดสรรน้ำ และการใช้น้ำอย่างประหยัดในระดับประเทศอย่างมีประสิทธิภาพ

โครงการดังกล่าวถือเป็นอีกก้าวสำคัญของประเทศไทย ในการนำเทคโนโลยีอวกาศมาช่วยสร้างความมั่นคงด้านน้ำและการเกษตร พร้อมเสริมศักยภาพการตัดสินใจเชิงนโยบายให้แม่นยำขึ้น และลดความเสี่ยงจากปัญหาภัยแล้งในระยะยาว